Bruto domaći proizvod (BDP) je tržišna vrednost svih dobara i usluga proizvedenih u zemlji u datom vremenskom okviru. Metrika obračunava trenutnu tržišnu vrednost proizvodnje jedne zemlje a s druge strane, BDP zasnovan na paritetu kupovne moći (PPP) meri vrednost roba i usluga proizvedenih u zemlji u odnosu na valutu druge zemlje – obično američki dolar.
BDP zasnovan na metrici PPP se široko koristi za merenje razlika u ekonomskoj produktivnosti koje postoje između zemalja.
Dok su Sjedinjene Države najveća ekonomija na svetu u smislu nominalnog BDP-a, Kina zauzima prvo mesto kada se rangira po PPP-u. Ujedinjene nacije predviđaju rast svetske ekonomije od 2,3% u 2023. Očekuje se da će ekonomija Sjedinjenih Država ove godine rasti za 1,1%, za razliku od kineskog BDP-a za koji se predviđa rast od preko 5%.
Nade u ekonomski oporavak Evrope od posledica pandemije koronavirusa ostaju nejasne usred ruske invazije na Ukrajinu. Predviđa se da će evropske ekonomije u proseku ove godine rasti svega 0,9%.
Ekonomski stručnjaci su 21. vek nazvali vijekom Azije. Prema prognozama PricewaterhouseCoopers International Limited (PwC), globalni BDP će porasti 130% između 2016. i 2050. Samo Kina će imati jednu petinu udela svetskog BDP-a u smislu PPP do 2050. godine, dok se Indija smatra da će nadmašiti Sjedinjene Države i zauzeti drugo mjesto.
Uticaj mega-kompanija na ekonomije
McKinsey Global Institute je u svom izveštaju istakao uticaj koji korporacije imaju na svetsku ekonomiju. Nalazi govore da je oko 72% BDP-a u zemljama članicama OECD-a doprinio poslovni sektor. Veliki dio ovog procenta dolazi od korporacija koje imaju više od milijardu dolara godišnjeg prihoda. Javne kompanije poput Apple-a, Microsofta ili Lockhead Martina, igrale su značajnu ulogu u omogućavanju statusa Sjedinjenih Država kao globalne ekonomske sile.
Prihod kompanije Apple od 394 milijarde dolara u 2022. godini bio je veći od BDP-a mnogih zemalja svijeta. Lockheed Martin Corporation jedna je od najvećih odbrambenih kompanija na svijetu koja pruža sofisticirano tehnološko oružje vojsci širom svijeta, što pomaže ubrizgavanju novca u nacionalnu ekonomiju. Profit korporacije Microsoft u prvom tromjesečju 2023. (18,3 milijarde dolara ili 2,45 dolara po dionici) već je 9% veći u odnosu na isti period prošle godine.
Insider Monkey je objavio listu najvećih ekonomija svijeta po podacima BDP-a zasnovanog na PPP-u. Podaci su iz 2022. godine i dobijeni su iz Međunarodnog monetarnog fonda (MMF).
Slijedi pregled deset zemalja koje su najveće na svetu po ovom parametru:
10. Francuska
BDP (PPP): 3,70 biliona dolara
Francuska je imala rast BDP-a od 2,6% u 2022. Veličina njene ekonomije u smislu PPP-a bila je 3,70 biliona dolara. Ove godine je vjerovatno da će privreda usporiti i biti podređena rastu cena energije.
9. Ujedinjeno Kraljevstvo
BDP (PPP): 3,71 triliona dolara
Ujedinjeno Kraljevstvo je druga najveća evropska ekonomija. U 2022. BDP zemlje procenjen je na 3,71 bilion dolara. Trenutno, Velika Britanija prolazi kroz najgoru krizu energije i troškova života. Tekuća politička previranja koja su dovela do toga da tri premijera obavljaju funkcije od 2022. ne pomažu u stvaranju poverenja javnosti i investitora koji su vitalni sastojci za stabilizaciju ekonomije.
8. Brazil
BDP (PPP): 3,84 triliona dolara
Brazil je imao BDP zasnovan na PPP od 3,84 biliona dolara u 2022. Privreda je spremna za dalji rast u narednim godinama. PwC predviđa da će Brazil do 2050. godine biti peta najveća svetska ekonomija.
7. Indonezija
BDP (PPP): 4,04 triliona dolara
Indonezija je jedna od vodećih ekonomija u razvoju i najveća je ekonomija u jugoistočnoj Aziji. U 2022, MMF je procijenio veličinu ekonomije na preko 4 biliona dolara u PPP. PwC predviđa da će Indonezija biti četvrta najveća ekonomija na svetu do 2050. godine.
6. Rusija
BDP (PPP): 4,77 biliona dolara
Rusija je šesta najveća ekonomija na svijetu, sa BDP-om od 4,77 biliona dolara po PPP. Zbog svojih ogromnih rezervi nafte i prirodnog gasa, Rusija ostaje ekonomska sila, a prema ekonomskim projekcijama taj status će zadržati iu narednim decenijama.
5. Njemačka
BDP (PPP): 5,35 triliona dolara
Nemačka je najjača evropska ekonomija i peta po veličini ekonomija sveta. Veći deo proizvodnje od 5,35 biliona dolara u PPP u 2022. doprinio je sektor usluga. Očekuje se da će nemački BDP porasti dodatnih 0,4 odsto u 2023.
4. Japan
BDP (PPP): 6,14 biliona dolara
Japan je druga najveća ekonomija u Aziji. Ona je treća po veličini u svetu po nominalnom BDP-u, dok je četvrta po paritetu kupovne moći (PPP). Automobili i elektronska oprema su glavni izvozni proizvodi zemlje. Japanski BDP porastao 2,7% u prvom kvartalu 2023.
3. Indija
BDP (PPP): 11,86 biliona dolara
Indija je treća najveća ekonomija u svetu po paritetu kupovne moći. To je ujedno i najjača zemlja u južnoj Aziji i takmiči se s Kinom u prevlasti nad azijskim kontinentom. MMF je 2022. godine procenio veličinu indijske ekonomije na 11,86 biliona dolara. Međutim, uprkos tome što je ekonomska sila, Indija je nisko rangirana po BDP-u po glavi stanovnika, sa milionima njenih građana koji žive u krajnjem siromaštvu.
2. Sjedinjene Američke Države
BDP (PPP): 25,47 biliona dolara
Sjedinjene Američke Države su najveća ekonomija na svetu u smislu nominalnog BDP-a, ali se rangiraju ispod Kine kada je reč o PPP. Uprkos tome, SAD trenutno dominiraju globalnim ekonomskim poretkom i ostaju najuticajnija sila u svijetu. Američki dolar je najmoćnija valuta na svetu, na koju otpada skoro 85% ukupne dnevne devizne trgovine. Uz to, 59% svih deviznih rezervi u centralnim bankama širom svijeta održava se u dolarima.
1. Kina
BDP (PPP): 30,21 triliona dolara
Kina je najveća ekonomija na svetu po PPP. MMF je 2022. izmjerio veličinu kineske ekonomije iznad 30 biliona dolara. Uspon Kine u posljednje tri decenije bio je izuzetna priča. Ova zemlja predstavlja direktan izazov globalnoj političkoj i ekonomskoj hegemoniji Sjedinjenih Država. Očekuje se da će kineski BDP porasti dodatnih 5,3% u 2023.
Izvor:Investitor.me
Foto: Pixabay