Kafana „?“ ili „Znak pitanja“ najstarija je sačuvana beogradska kafana, smeštena u jednoj od najstarijih kuća u Beogradu koja je podignuta 1823. godine.
„Znak pitanja“ je od starta bio važna tačka na mapi grada. Kuću je u nekadašnjoj Glavnoj čaršiji (današnjoj Ulici kralja Petra) po nalogu kneza Miloša, podigao trgovac Naum Ičko, sin Petra Ička, koji je u našoj istoriji poznat kao jedan od glavnih organizatora Prvog srpskog ustanka i tvorac „Ičkovog mira“.
Tipična gradska kuća sa početka pretprošlog stoleća, jedan od svega nekoliko sačuvanih primeraka takve arhitekture. Ali, kafana nije uvek nosila to intrigantno ime.
Od Srpske kafane do „?“
U putopisima iz prve polovine devetnaestog veka često se pominje „Srpska kafana“ smeštena u ovoj kući, kao jedna od retkih i najlepših svoga vremena, u koju svraćaju poznate ličnosti kulturnog i javnog života, između ostalih i Vuk Karadžić, ističe se na stranici Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda. Bez obzira na važnost gostiju, knez Miloš je 1824. godine čak zabranio da se puši pred kafanom jer se nalazila „sproću crkve“.
Od 1826. godine, kada je kuća, poklonom kneza Miloša, postala vlasništvo Ećim-Tome Kostića, zeta Nauma Ička, kafana u prizemlju zvala se i „Ećim-Tomina kafana“, a nakon što su je njegovi naslednici prodali, menjala je gospodare i nazive. Prvo se 1878. godine zvala „Kod pastira“, pa je 1892. godine dobila ime „Kod Saborne crkve“ ali ne zadugo – ovaj naziv nije bio u skladu sa Uredbom o mehanama, ali ni sa mišljenjem crkvenih vlasti, koje su smatrale da predstavlja uvredu za instituciju crkve. Vlasnik je, kao privremeno rešenje do okončanja spora sa vlastima, a i kao svojevrstan protest, postavio samo znak pitanja „?“. Ovaj naziv sačuvao se do danas. Odmah po završetku rata, 1946. godine, kafana „?“ je utvrđena za spomenik kulture.
Specijaliteti domaće kuhinje
U autentičnom ambijentu, ova kafana tako već dva veka „hrani“ Beograđane. Ne samo da su se za tim stolovima s karakterističnim kariranim stolnjacima kreirali najvažniji društveni događaji, već se i definisala domaća gastro scena.
I danas, kad „?“ opstaje kao jedna od poslednjih starih beogradskih kafana, posnosno ističu da se „svako njihovo jelo sprema po receptima koji su prenošeni sa kolena na koleno generacijama“, te da su „sastojci od kojih spremaju jela tradicionalno uzgojeni i zajedno oživljavaju deliće vremena u kojima je domaća kuhinja bila deo bitnog rituala“.
Izvor: Nova
Foto: Pixabay