Mreža za poslovnu podršku izvršila je istraživanje koliku je štetu nanelo odlaganje donošenja novog Zakona o planiranju i izgradnji u protekle tri godine kompanijama u grani građevinarstva i industrije građevinskog materijala u Srbiji. Podaci za istraživanje prikupljeni su praćenjem podataka Republičkog zavoda za statistiku, Agencije za privredne registre, Katastra nepokretnosti RS i anketom sprovedenom među 726 menadžera građevinskih firmi koje posluju u Srbiji. U realizaciji istraživanja na terenu učestvovalo je više agencija za istraživanje javnog mnjenja, stručnih konsultanata u oblasti građevinarstva, inženjera građevinske struke zaposlenih u privatnim građevinskim firmama, itd.
Istraživanje je bilo fokusirano na to koliko komplikovane i dugotrajne procedure onemogućavaju realizaciju poslova u građevinarstvu. Menadžeri kompanija su bili upitani da daju svoju procenu koliko poslova im je od početka 2012. godine do danas ostalo nerealizovano ili su samo delimično realizovani usled birokratskih prepreka.
S obzirom da 726 anketiranih kompanija predstavlja 10,09% od broja ukupno registrovanih građevinskih firmi u zemlji, kada se dobijeni podaci multipliciraju na nivo čitavog sektora građevinarstva sa industrijom građevinskog materijala (IGM), ukupna šteta u periodu 2012-2014. godine je 3,365 milijarde evra.
Loši propisi „koštali” 65000 radnih mesta za tri godine
Ako se uzme u obzir da firme obuhvaćene anketom predstavljaju 10,09 odsto od ukupnog broja registrovanih građevinskih firmi u Srbiji, realizacija zakočenih poslova u građevinarstvu značila bi i otvaranje preko 21500 novih radnih mesta u ovoj privrednoj grani godišnje. Odlaganje donošenja novog Zakona o planiranju i izgradnji i uprošćavanja procedura u građevinarstvu u 2012, 2013. i deset meseci 2014. godine onemogućilo je otvaranje 65 000 stalnih ili privremenih radnih mesta.
Problematične procedure u građevinarstvu
Menadžeri 726 kompanija ocenili su i koje procedure su im bile najveća prepreka u realizaciji poslova u periodu 2012-2014. godina.
Građevinske dozvole i prikupljanje dokumentacije za njih nalaze se u vrhu liste, ali svaka četvrta kompanija ima problema i kod dobijanja lokacijske i upotrebne dozvole, a iza toga postoje i značajni problemi kod dozvola za dogradnju ili nadogradnju objekata.
Proizvođači i uvoznici građevinskog materijala imaju problem sa sertifikacijom proizvoda (materijala) u građevinarstvu i na stotine gradilišta u zemlji stoje i čekaju odobravanje ateste za savremene kvalitetne materijale koji treba da budu korišćeni tokom izgradnje. S druge strane, izvoznici građevinskog materijala plaćaju sertifikaciju svojih proizvoda dva puta, jednom u Srbiji, drugi put u EU, zato što standardi za sertifikaciju proizvoda u Srbiji nisu usaglašeni sa standardima EU. Ove duple troškove proizvođači posle ugrađuju u cenu svojih proizvoda koji na kraju ispadaju skuplji od proizvoda konkurentskih firmi na tržištu EU koje samo jednom plaćaju sertifikaciju. Na ovaj način onemogućava se izvoz građevinskog materijala i opreme iz Srbije.
Neophodno je da, posle skoro 3 godine najava, resorno Ministarstvo građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture donese novi Zakon o planiranju i izgradnji po hitnom postupku i da se konačno izvrši usaglašavanje procesa sertifikacije građevinskih materijala i opreme u Srbiji sa onim u zemljama EU. U suprotnom i naredna godina biće izgubljena za granu građevinarstva i industrije građevinskog materijala.