Svako fizičko lice koje živi u Srbiji, a preko Payoneer sistema vrši naplatu svojih usluga, je obveznik poreza na dohodak građana. Porez se različito obračunava, u zavisnosti od toga da li rezidenti Srbije imaju stalnog poslodavca u inostranstvu, ili povremeno vrše takve usluge po osnovu ugovora o delu. Obračun poreza za povremeno pružanje usluga, odnosno za frilensere vrši se tako što se bruto iznos primljenog novca umanjuje za iznos normiranih troškova od 20%. Potom se na takvu osnovicu primenjuje poreska stopa od 20%, objašnjava Mladen Tanović iz kompanije WTS Porezi i Finansije.
Payoneer je kompanija sa sedištem u Sjedinjenim Američkim Državama koja se bavi pružanjem finansijskih usluga, transfera novca putem interneta kao i uslugama digitalnog plaćanja.
Payoneer u Srbiji se afirmisao kao način za primanje novčane naknade za pružene usluge inostranim klijentima. Kao takav, Payoneer u Srbiji predstavlja alternativu PayPal platformi. Najčešći korisnici obe platforme su frilenseri i honorarni radnici, većinom iz oblasti informacione tehnologije (IT).
Najčešće usluge koje pruža Payoneer u Srbiji su: primanje isplata za honorarni rad na tržištima kao što su Upwork i Fiverr; primanje isplata za honorarni rad direktno od privatnih klijenata u inostranstvu; e-trgovina na globalnom tržištu; iznajmljivanje objekata za odmor (kao na primer posredstvom sajtova Airbnb i HomeAway).
Registracija naloga Payoneer u Srbiji
Registracija naloga Payoneer u Srbiji se vrši na sajtu https://www.payoneer.com/serbian/. Prilikom registracije naloga potrebno je uneti uobičajene podatke o sebi i izabrati jedan od dva načina povezivanja naloga sa bankovnim računom. Naime, prilikom kreiranja naloga potrebno je izabrati da li će nalog biti povezan sa računom banke koja je registrovana u Srbiji ili banke koja je registrovana u inostranstvu.
Ukoliko izaberete da vam nalog bude povezan sa bankovnim računom banke koja je registrovana izvan Republike Srbije, najveća verovatnoća je da će to biti banka koja je registrovana u Republici Irskoj. Nakon registracije naloga očekujte da vam u narednih deset dana pristigne platna kartica na vašu adresu.
Payoneer u Srbiji sa aspekta poreza na dohodak građana
Shodno članu 2 Zakona o porezu na dohodak građana, porez se plaća se na prihode iz svih izvora osim onih koji su posebno izuzeti ovim zakonom.
Shodno članu 7 istog zakona, obveznik poreza na dohodak građana je rezident Republike Srbije za dohodak ostvaren na teritoriji Republike Srbije i u drugoj državi.
Isti član navodi da je rezident fizičko lice koje na teritoriji Srbije ima prebivalište ili centar poslovnih i životnih interesa odnosno lice koje na teritoriji Srbije, neprekidno ili sa prekidima, boravi 183 ili više dana u periodu od 12 meseci koji počinje ili se završava u poreskoj godini.
Navedeni članovi jasno upućuju da je svako fizičko lice, koje preko Payoneer sistema vrši naplatu svojih pruženih usluga, obveznik poreza na dohodak građana.
Različito obračunavanje poreza na dohodak
Rezidenti Srbije koji preko Payoneer sistema vrše naplatu svojih usluga dužni su da plate porez na dohodak građana koji se različito obračunava, u zavisnosti od toga da li rezidenti Srbije imaju stalnog poslodavca u inostranstvu, ili povremeno vrše takve usluge (ugovor o delu).
Obračun poreza za povremeno pružanje usluga (frilenseri) vrši se tako što se bruto iznos primljenog novca umanjuje za iznos normiranih troškova od 20%, pa se na takvu osnovicu primenjuje poreska stopa od 20%. Poreska obaveza za plaćanje poreza na dohodak zastareva za pet godina od dana kada je zastarelost počela da teče.
Potraživanja dospelih a neuplaćenih doprinosa ne zastarevaju
Napomenuli bismo da, osim obaveze plaćanja poreza na zaradu, postoji obaveza uplate doprinosa za zdravstveno, penziono i invalidsko osiguranje, kao i osiguranje za slučaj nezaposlenosti. Pritom se doprinosi za zdravstveno osiguranje ne plaćaju ukoliko se plaćaju po osnovu postojanja drugog radnog odnosa.
Potraživanja po osnovu dospelih a neuplaćenih doprinosa ne zastarevaju i država ih može tražiti u svakom trenutku po njihovoj dospelosti.
Payoneer u Srbiji sa aspekta Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma
U vezi sa navedenim je relevantan i član 103b Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma. Shodno navedenom članu Narodna banka Srbije će formirati Jedinstveni registar korisnika platne usluge izvršavanja novčane doznake. Isti član propisuje da su banke i druga lica koja, u skladu sa zakonom, pružaju platnu uslugu izvršavanja novčane doznake dužni da Narodnoj banci Srbije redovno dostavljaju podatke iz stava 2. ovog člana i odgovaraju za tačnost tih podataka.
Zakon o platnim uslugama u članu 2 definiše platnu instituciju kao pravno lice sa sedištem u Republici Srbiji koje ima dozvolu Narodne banke Srbije za pružanje platnih usluga kao platna institucija, u skladu sa ovim zakonom.
Razlike u onosu na to da li je nalog povezan sa računom domaće ili banke iz inostranstva
Navedene zakonske odredbe se u slučaju korišćenja Payoneer u Srbiji odnose različito na situacije u zavisnosti od toga da li je Payoneer nalog vezan za domaću ili inostranu banku. Ukoliko je u pitanju transakcija novca preko Payoneer naloga čiji je račun otvoren u banci u Srbiji, svaka transakcija iz inostranstva biće prijavljena Narodnoj banci Srbije.
S druge strane, ukoliko je Payoneer nalog povezan sa računima banke iz inostranstva, strane banke tada ne vrše pružanje platnih usluga kao platna institucija u smislu člana 2 Zakona o platnim uslugama i nemaju obavezu da transakcije prijavljuju Narodnoj banci Srbije.
Napominjemo da nepostojanje obaveze stranih banaka da transakcije iz inostranstva prijave Narodnoj banci Srbije može biti promenjeno u budućem periodu, kao i da potraživanja države za neplaćene doprinose nikada ne zastareva.
Oslobođenje plaćanja carine prilikom kupovine robe
Kao što je na početku teksta navedeno, Payoneer u Srbiji se može koristiti i kao online platforma za plaćanje prilikom kupovine robe iz inostranstva.
Pritom, potrebno je istaći razliku koja postoji između online kupovine robe i online kupovine usluga.
Online kupovina robe uređena je, između ostalih propisa, i Uredbom o carinskim povlasticama.
Uvozne dažbine se ne plaćaju na pošiljke male vrednosti koje su nekomercijalne prirode. A pošiljkama male vrednosti nekomercijalne prirode smatraju se pošiljke čija vrednost ne prelazi 50 evra, u dinarskoj protivvrednosti (osim pošiljaka koje sadrže alkohol, parfeme i toaletne vode, duvan i duvanske proizvode).
Takođe, treba napomenuti da su domaći i strani državljani, oslobođeni su od plaćanja uvoznih dažbina na pošiljke male vrednosti koje besplatno primaju od fizičkih lica iz inostranstva, koje nisu poslate u komercijalne svrhe, u ukupnoj vrednosti do 70 evra, u dinarskoj protivvrednosti.
Pošiljka je nekomercijalne prirode ako: se radi o povremenim pošiljkama; pošiljka se sastoji od robe namenjene isključivo za ličnu upotrebu korisnika povlastice ili članova njegove porodice; ne postoji bilo kakva obaveza plaćanja primaoca pošiljke.
PDV aspekt kupovine robe i usluga putem Payoneer platforme u Srbiji
Prilikom kupovine robe obračunava se PDV na osnovicu koja se sastoji iz vrednosti robe, iznosa carine kao i svih sporednih troškova (akcize, transport).
Fizačka i pravna lica koja se nalaze u sistemu PDV-a mogu ovaj iznos odbiti.
Kod uvoza usluga situacija je nešto drugačija.
Ukoliko uvoz usluge vrši lice koje se nalazi u sistemu PDV, obavezan je da evidentira PDV u internom obračunu i ima pravo da ga odbije.
Ukoliko uvoz usluge vrši lice koje se ne nalazi u sistemu PDV, uvoz usluga nije predmet PDV. PDV se tada ne plaća na uvoz usluga, pod uslovom da uslugu pruža strano lice koje se nije evidentiralo za obavezu plaćanja PDV-a u skladu sa domaćim zakonom i ukoliko uvoznik usluge ne obavlja tu uslugu kao trajnu aktivnost.
Izvor: Mladen Tanović, WTS Porezi i Finansije