Panonski timijan (Thymus pannonicus All) je višegodišnja zeljasta vrsta koja pripada familiji usnatica (Lamiaceae). Koristi se u pomoćnoj terapiji i prevenciji urinarnih infekcija i gastritisa.
Latinski naziv ove biljke potiče od grčke reči thymos – snaga, hrabrost i naziva regiona iz kojeg potiče – pannonicus (panonski). U službenoj upotrebi koristi se osušeni nadzemni deo biljke u cvetu (Thymi pannonici herba). Na kom zemljištu najbolje uspeva, kolika je potrebna kiselost, kako pripremiti sadnice, ali i sve ostalo što je bitno za uzgoj ove lekovite biljke pročitajte u autorskom tekstu dr Vladimira Filipovića, višeg naučnog saradnika u Institutu za proučavanje lekovitog bilja ˝Dr Josif Pančić˝ objavljenom na portalu Plodna zemlja.
Za šta se koristi?
Karakterističan miris limuna osušenog nadzemnog dela citralnog hemotipa potiče od etarskog ulja koje sadrži veliki procenat citrala. Ono ispoljava izuzetnu inhibitornu aktivnost prema Escherichia coli i Helicobacter pylori, što ovu biljnu vrstu svrstava u biljne vrste koje se primenjuju u pomoćnoj terapiji i/ili prevenciji urinarnih infekcija i gastritisa.
Panonski timijan takođe se može koristiti u ublažavanju oboljenja disajnih i urinarnih puteva, kao sredstvo za olakšanje iskašljavanja, kao i u slučajevima nekih oboljenja organa za varenje.
Kako izgleda?
Panonski timijan je višegodišnja biljna vrsta sa plitkim korenom i odrvenelim stabljikama koje donjim delom leže na zemlji, a srednjim i gornjim delom se izdižu. Cvetne grane su manje-više uspravne, a sterilni izdanci uspravni. Ceo izdanak je gusto prekriven dlakama. Cvetne grane pokrivene dugačkim stršećim dlakama. Listovi su izduženo ili linearno lancetasti, sa razvijenom lisnom drškom, sa utisnutim žlezdama, na licu gusto pokriveni manje-više stršećim dugačkim dlakama. Pored tkz. „dlakavih“ formi postoje tkz „glatke“ forme izdanaka, koje su ređe u prirodi.
Pojedine populacije sa Vršačkih planina mirišu na limun, zbog prisustva citrala u sastavu etarskog ulja. Karakterističan miris limuna se može osetiti kako kod svežeg, tako i kod osušenog nadzemnog dela citralnog hemotipa. Cvast je klasoliko izdužena, ređe loptasta, skraćena. U našim agroekološkim uslovima panonski timijan cveta u periodu maj – jun.
Gde najbolje uspeva?
Područje Vojvodine u širem smislu Panonske nizije odgovara gajenju ove biljne vrste. Zahvaljujući svojim morfološkim biohemijskim osobinama dobro podnosi kako jake, tako i blage zime. To je biljka koja voli osunčanost. Najbolje uspeva u oblastima sa godišnjom sumom padavina 600 – 700 mm i srednjom godišnjom temperaturom od 8 do 11 °C. Dobro se adaptira na srednje teškim i teškim tipovima zemljišta, neutralne do slabo kisele reakcije.
Kao višegodišnja vrsta, panonski timijan se ne uvodi u klasični plodored. Na istom zemljištu ostaje 10 pa i više godina. Novi zasad panonskog timijana može se zasnivati na zemljištu na kome je gajena neka od biljnih vrsta, nakon koje je potencijal zakorovljenosti minimalan. Najbolji predusevi su mu đubrene okopavine. Zbog svoje dobre kompetitivnosti panonski timijan zagušuje korove, te se vrlo mali broj njih u kasnijim godinama javlja. Preporučena je obrada i priprema i ishrana zemljišta kao i za ostale višegodišnje lekovite vrste.
Prinos 2,5 tone do 3,5 tone po hektaru
U punom rodu može se očekivati prinos od 2,5 do 3,5 t/ha herbe panonskog timijana. Naravno to zavisi od većeg broja faktora: tip zemljišta, primenjene agrotehničke mere, godina starosti zasada, agroekološki uslovi godine i sl. Osušena herba panonskog timijana pakuje se u papirne vreće od višeslojne hartije ili jutane vreće. Ukoliko se radi o većim količinama, droga se pakuje u slamarice.
Više o ovome možete pročitati na sajtu Plodna zemlja.