U penziju je moguće otići sa manje staža nego što je propisano. Reč je o beneficiranom radnom stažu, pravu koje stiču radnici iz oko 40 industrija u Srbiji.
Neki su primetili da ljudi sa beneficiranim stažom koje poznaju nisu pod stresom, neki misle da šefovi pogona u fabrikama treba da imaju beneficije, a evo od čega to zapravo zavisi:
Pravo na beneficirani radni staž imaju svi koji su zaposleni na poslovima na kojima je rad naročito težak, opasan i štetan po zdravlje. Na listi su i poslovi čije je obavljanje ograničeno navršenjem određenih godina života, ali i oni poslovi koji utiču na pad fizioloških funkcija u meri da onemogućavaju rad.
Jedna godina provedena na takvom radnom mestu se računa kao 14, 15, 16 ili 18 meseci, te je moguće penzionisanje već sa 50 godina starosti.
Policijski i vojni službenici
Zakon o Penzijskom i invalidskom osiguranju predviđa da pravo na beneficirani staž od policijskih službenika imaju “uniformisana ovlašćena službena lica i policijski službenici koji rade na posebno složenim, specifičnim, odnosno operativnim poslovima”.
Pravo na uvećan staž imaju profesionalna vojna lica.
Na spisku su i zaposleni u Ministarstvu spoljnih poslova koji rade na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, pripadnici Bezbednosno-informativne agencije, pripadnici Vojnobezbednosne agencije i Vojnoobaveštajne agencije.
Takođe i zaposleni u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija koji rade na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, zatim na sudije raspoređene u Posebno odeljenje i Odeljenje za ratne zločine Višeg suda u Beogradu i Posebno odeljenje i Odeljenje za ratne zločine Apelacionog suda u Beogradu, tužilac za organizovani kriminal, zamenici tužioca za organizovani kriminal, tužilac za ratne zločine i zamenici tužioca za ratne zločine.
Neki od vas su istakli da i u Poreskoj upravi postoje zaposleni koji ostvaruju beneficirani radni staž. Tačno! To su ovlašćena službena lica Poreske policije u smislu propisa o poreskoj administraciji.
Pravo na ovako obračunat staž imaju i policijski službenici koji “rade na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem“.
Evo koji sve sektori imaju pravo na beneficirani radni staž
Prema Pravilniku o radnim mestima, odnosno poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, na spisku se nalazi 36 različitih sektora gde zaposleni imaju pravo na raniji odlazak u penziju. Detaljniji spisak možete pogledati u samom pravilniku, a mi ćemo istaći najveća uvećanja staža u svakoj oblasti.
Rudnici
U zavisnosti od vrste eksploatacije (jamska, površinska) kao i podvrste, definišu se radna mesta u rudnicima sa uvećanjima od 18 meseci, 12 meseci, 16, 15, kao i 14.
Najveći stepen uvećanja (gde se 12 meseci staža računa kao 18 meseci) imaju: kopač – vođa radilišta; kopač; pomoćnik kopača; jamski palilac mina; jamski vozač; rukovalac kombajnom; jamski zidar; jamski tesar; brigadir širokog čela; bušač; pomoćnik bušača; fizički radnik na dubinskom bušenju.
Komunalna delatnost
Vatrogascima, radnicima na vodovodu i kanalizaciji, kao i radnicima u gradskim toplanama se 12 meseci staža računa kao 14.
Dimničarima i radnicima koji se bave pogrebnim uslugama, 12 meseci računa se kao 15 meseci.
Zdravstvene ustanove
Zaposlenima na radiologiji kao i lekarima koji pružaju hitnu medicinsku pomoć na mestu događaja i u transportu 12 meseci staža računa se kao 15.
Bolničaru, tehničaru i višem tehničaru koji pomaže pri pružanju ili sam pruža određenu hitnu medicinsku pomoć na mestu događaja i u transportu, kao i vozaču sanitetskog vozila, 12 meseci staža računa se kao 14 meseci.
Umetnička delatnost
Baletskim igračima se 12 meseci staža računa kao 18 meseci.
Operski pevač – solista nosilac glavnih uloga, igrač narodnih igara u stalnom radnom odnosu u profesionalnim ansamblima narodnih igara koji imaju u proseku najmanje 50 nastupa godišnje imaju stepen uvećanja gde im se 12 meseci računa se kao 15 meseci.
Saobraćaj
Najveći stepen uvećanja gde se 12 meseci računa kao 18 imaju profesionalni pilot i nastavnik motornog letenja i vazdušnog jedriličarstva, pod uslovom da ima najmanje 200 letova godišnje; nastavnik padobranstva, pod uslovom da ima najmanje 30 skokova godišnje.
U drumskom saobraćaju, vozači teretnog vozila od sedam i više tona nosivosti imaju stepen uvećanja sa 12 meseci na 14 meseci.
Vozačima autobusa, trolejbusa i tramvaja i gradskom, prigradskom i međugradskom saobraćaju 12 meseci staža računa se kao 14, a mašinovođama elektro i dizel lokomotive kao 16 meseci.
Geološka i rudarska istraživanja
U ovoj oblasti najveće uvećanje staža je sa 12 na 15 meseci za bušača injektirca i torketirca dok se bušaču istražnog bušenja 12 meseci računa kao 14 meseci.
Železare
U ovoj oblasti, najviše uvećanje staža je na 16 meseci i to za topioničare. Drugi radnici mogu da računaju na uvećanje od 14 i 15 meseci.
Obojena metalurgija
Najveće uvećanje staža, na 16 meseci, su na određenim radnim mestima u proizvodnji bakra i olova, kao i proizvodnji cinka i kadmijuma.
Livnice, kovačnice, proizvodnja vatrostalnog materijala, vatrostalno zidanje
Na određenim radnim mestima u ovim oblastima najveće uvećanje je sa 12 na 15 meseci staža.
Proizvodnja i prerada nafte i proizvodnja tečnog naftnog gasa
Najveće uvećanje u ovoj oblasti je sa 12 na 14 meseci staža.
Šumarstvo i drvna industrija
Sekačima se 12 meseci računa kao 15, a vozačima motornog vozila na izvlačenju i transportu drvnih sortimenata do mesta utovara kao 14 meseci.
Hemijska industrija; Rečna brodogradnja i brodoremont; Izgradnja i održavanje dalekovoda i nadzemnih vodova
Najveće uvećanje u ovim oblastima je sa 12 na 15 meseci staža.
Namenska proizvodnja eksploziva i eksplozivnih materija; Proizvodnja stakla
Najveće uvećanje u ove dve oblasti je sa 12 na 16 meseci staža.
Građevinarstvo; Grafička industrija; Proizvodnja električne energije; Proizvodnja akumulatora; Industrija mesa; Industrija kablova; Montaža tehnološke opreme u termoenergetici i hemijskoj industriji
Najveće uvećanje u ovim oblastima je sa 12 na 14 meseci staža.
Kožarsko-prerađivačka industrija; Tekstilna industrija; Gumarska industrija; Farmaceutska industrija; Proizvodnja hlora i lužine; Proizvodnja vagona
U svim ovim industrijama najveće uvećanje za određena radna mesta je sa 12 na 15 meseci staža.
Rad na niskim temperaturama
Viljuškaristima i fizičkim radnicima u tunelima i komorama hladnjača se 12 meseci računa kao 14.
Rad pod vodom
Ronioci mogu da računaju na najveće uvećanje: 12 meseci staža važi kao 18 meseci.
Industrija viskoznih proizvoda i celuloze
Najveće uvećanje u ovoj oblasti je sa 12 na 16 meseci staža.
Nuklearna postrojenja i laboratorije (INN Vinča)
Zaposlenima u „Vinči“ na više radnih mesta, radni staž se za svakih 12 meseci uvećava na 15.
Izvor: B92.com
Foto: Pixabay